Przyszłość biurowców. Czy home office na dobre zadomowił się w biznesie?

Praca zdalna nie jest zjawiskiem, które pojawiło się w Polsce nagle, wraz z wybuchem pandemii koronawirusa. Już wcześniej miała swoje grono zwolenników, ale była raczej pewnego rodzaju benefitem, z którego korzystało zaledwie kilka do kilkunastu procent pracowników1. Tymczasem wg Raportu z badania dotyczącego pracy zdalnej w czasie pandemii covid-19, już w kwietniu 2020 aż 85,6 proc. respondentów wykonywało ją z domu w pełnym wymiarze, przez 5 dni w tygodniu.

Człowiek istota społeczna

Zdaniem Marka Ciunowicza, CEO w agencji Corees Polska, specjalizującej się w doradztwie podmiotom na rynku nieruchomości komercyjnych, ten trend nie potrwa długo: – Człowiek jest istotą społeczną, ma potrzebę życia w grupie i osobistych kontaktów, których nie zastąpią mu spotkania współpracowników na Teamsie lub Zoomie – podkreśla. Jego opinię potwierdzają badania przeprowadzone w latach 80. przez amerykańskiego psychologa Davida McClellanda, nad motywacjami pracowników: dla 80 proc. przebadanych główną motywacją do pracy nie była władza ani osiągnięcia, ale potrzeba bycia częścią zespołu. Pokrywa się to również z wynikami badań przeprowadzonych w Polsce w czasie trwania pandemii, wg których ok połowa respondentów określiła brak bezpośredniego kontaktu ze współpracownikami jako największą, negatywną konsekwencję oraz największą trudność związaną z pracą zdalną2.

Praca zdalna to nie telepraca

Dużym problem, który powoduje chęć by pracownicy wrócili do biur to także ciągły brak regulacji prawnych w kwestiach pracy z domu. Wciąż nie ma nowelizacji ustawy – Kodeks pracy, która regulowałaby m.in. tak istotne kwestie jak przestrzeganie przepisów BHP, odpowiedzialności za wypadki w czasie pracy zdalnej, czy ergonomię stanowiska pracy. Wciąż nieuregulowane są także kwestie ekwiwalentu dla pracownika za wykorzystanie prywatnych narzędzi w czasie pracy, w tym także prądu czy Internetu oraz sposób kontroli pracodawcy w miejscu świadczenia zadań.

Co przeszkadza pracownikom

Poza brakiem kontaktów z współpracownikami, drugą największą trudnością wskazywaną przez badanych jest obecność w domu dzieci, opieka nad nimi i nauka z nimi. Pracownicy skarżą się także na dłuższy niż 8-godzinny dzień pracy oraz częste, nawet wielogodzinne telekonferencje, które stają się coraz bardziej uciążliwe.

Co przeszkadza pracodawcom

W przypadku home office bardzo utrudniona jest rekrutacja i wdrażanie nowych pracowników. 81 proc. pracodawców, którzy wzięli udział w badaniu zrealizowanym przez Talent Place uważa, że rekrutacja pracowników zdalnych jest wyzwaniem3. Zwykle najbardziej kluczowe są trzy pierwsze miesiące nowego pracownika w firmie, w którym to czasie wdraża się on w pracę, poznaje jej zasady i procedury. Kolejne trzy miesiące zwykle decydują o tym czy zostanie on w firmie na dłużej niż rok. W przypadku pracy zdalnej ten proces jest bardzo utrudniony – nowy pracownik nie może liczyć na takie wsparcie ze strony współpracowników i przełożonych, jakie miałby w przypadku pracy w siedzibie firmy. Wg badań Instytutu Gallupa relacje z bezpośrednim przełożonym, to dla skutecznych pracowników kluczowy czynnik motywacji do pracy. W sytuacji home office nowy pracownik jest tej relacji nierzadko zupełnie pozbawiony. Nie ma też możliwości nawiązać więzi społecznych, które są często kluczowe dla efektywności pracy, a przede wszystkim do poczucia się częścią zespołu.

Praca zdalna na pewno nie odejdzie do lamusa wraz z zakończeniem obostrzeń i wyciszeniem pandemii. Wiele osób dostrzega w niej mimo wszystko wiele pozytywnych aspektów, takich jak oszczędność czasu poświęcanego wcześniej na dojazdy do pracy. Osoby, którym w pracy nie będą przeszkadzać ich dzieci z lekcjami online, mające wygodny kąt do pracy za pewne zechcą częściowo łączyć biurową i home office. Jednak podział czasu pomiędzy biuro a dom zdecydowanie przechyla się w stronę biura. Wg badań połowa pracowników zdecydowałaby się na pracę w domu co najwyżej jeden- dwa dni w tygodniu4.